Ομιλία του Πατριάρχη για το περιβάλλον στο Ηρώδειο

18.6.2014     Ώρα ανάρτησης: 1:59:00Εκτύπωση

Ρεπορτάζ για το Ραδιόφωνο της Εκκλησίας: Μάκης Αδαμόπουλος
Φωτογραφίες: Χρήστος Μπόνης

Την έναρξη του συνεδρίου του Κέντρου Περιβαλλοντικής Υγείας του Ιδρύματος Ιατροβιολογικών Ερευνών της Ακαδημίας Αθηνών κήρυξε ο Οικουμενικός Πατριάρχης κ. Βαρθολομαίος, που πραγματοποιήθηκε απόψε στο Ηρώδειο.

Ο Πατριάρχης στην ομιλία του με θέμα "Το Περιβάλλον" μεταξύ άλλων τόνισε "Εἶναι γνωστόν, ὅτι ὁ Θεός ἔπλασε τό σύμπαν «καλόν λίαν», ἀλλά καί ὅτι ὁ ἄνθρωπος, καταχρώμενος τῆς ἐλευθερίας του, ἐπέλεξε νά ἀκολουθήση, διά τήν τελείωσίν του, ὁδόν διαφορετικήν ἀπό ἐκείνην τήν ὁποίαν τοῦ ὑπέδειξεν ὁ Θεός.

Ἀποτέλεσμα τῆς αὐτονομήσεως τοῦ ἀνθρώπου, τοῦ προτιμήσαντος, κατά τήν Ἁγίαν Γραφήν, νά γίνῃ ὡς Θεός, ἀντί νά εἶναι, ὡς ἐδημιουργήθη, υἱός τοῦ Θεοῦ καί κληρονόμος συμπάσης τῆς δημιουργίας, ἦτο νά αἰσθανθῇ ὅτι ἀπώλεσε μαζί μέ τήν υἱότητα καί τήν ἰδιότητα τοῦ κληρονόμου τῆς ἀπεράντου δημιουργίας τοῦ Θεοῦ Πατρός".

Πρόσθεσε, επίσης, πως "Ὁ Θεός δέν ἦτο δυνατόν νά παραμείνῃ ἀδρανής ἐνώπιον τῆς φθοροποιοῦ ἐπιρροῆς τοῦ ἐκτροχιασμοῦ τοῦ ἀνθρώπου, ἀλλά ἐναρμονίζει τήν νέαν κατάστασιν πρός τό ἀρχικόν σχέδιον Αὐτοῦ.

Ἐν τούτοις, ὁ ἄνθρωπος, καί κυρίως ὁ σύγχρονος, δέν κατενόησεν ἐπαρκῶς τό ἔργον τοῦ Θεοῦ πρός ἐναρμόνισιν τῆς φθορᾶς τοῦ περιβάλλοντος διά τῆς ἀποκαταστάσεως τῶν ἀρχικῶν ἰδιοτήτων του καί ἀντί νά ἐναρμονισθῇ πρός τό θέλημα τοῦ Θεοῦ, τό ὁποῖον ὑποδεικνύει, σύν τοῖς ἄλλοις, τήν ὀλιγάρκειαν καί τήν ἀποφυγήν τῆς σπατάλης τῶν πόρων τῆς κτίσεως, ἤρχισε νά ἐκμεταλλεύεται ληστρικῶς τό περιβάλλον.

Ἀλλά ἡ ὑπερεκμετάλλευσις τοῦ περιβάλλοντος ὡδήγησεν εἰς καταστροφήν τῆς ὑπό τοῦ Θεοῦ ἐμβληθείσης εἰς τήν κτίσιν ἱκανότητος τῆς ἀειφορίας καί ἀναγεννήσεως τῶν πηγῶν της.

Χρειάζεται, λοιπόν, ἐναρμόνισις ἡμῶν τῶν ἀνθρώπων πρός τό θέλημα τοῦ Θεοῦ, ὥστε νά εὐαισθητοποιηθῇ ἡ ἀνθρωπότης ἐνώπιον τῆς διαφαινομένης πλέον προοπτικῆς ὅτι ἡ πλεονεξία μας δύναται νά καταστρέψῃ ὁλοσχερῶς τήν λειτουργίαν τῶν δυνάμεων τῆς φύσεως.

Οἱ ἀρχαῖοι Ἕλληνες παρετήρησαν μέ ἔκστασιν τήν ἁρμονίαν εἰς τό σύμπαν καί τόν ὠνόμασαν κόσμον, δηλαδή κόσμημα. Θαυμάζομεν μαζί τους τήν ἁρμονίαν τῆς φύσεως.

Ἀλλά ἐκεῖ ὅπου ἡ ἔκπληξις συναγωνίζεται τόν θαυμασμόν, εἶναι ἡ κίνησις τῶν ἐμβίων ὄντων. Τά ζῷα καί τά φυτά ὀργανώνονται εἰς βιοσυστήματα, καί ἀλληλοϋπηρετοῦνται θαυμαστῶς καί συμβιώνουν ἁρμονικῶς.

Καί εἰς αὐτήν τήν ὑπέρλαμπρον ἁρμονίαν, ὀχληρά καί βάναυσος προβάλλει ἡ παραφωνία τοῦ ὑπερηφάνου ἀνθρώπου, τοῦ ἀνθρώπου κάθε ἐποχῆς, ὁ ὁποῖος διά τοῦ «Πύργου τῆς Βαβέλ» ἐπιδιώκει ἀνοήτως νά ἐγγίσῃ τήν κορυφήν τοῦ οὐρανοῦ.

Καί, ἐνῷ ἀπό τήν ἰδίαν τήν κτίσιν, τήν ὁρατήν καί τήν ἀόρατον, καταρτίζεται αἶνος καί δοξολογία πρός τόν Δημιουργόν, ὁ σύγχρονος ἄνθρωπος, πλήρης πλεονεξίας, καταστρέφει τήν ἰσορροπίαν τῶν βιοτόπων, καί συνακολούθως ὑποβαθμίζει τό φυσικόν περιβάλλον.

Ἡ ἄκρατος φιλοχρηματία ἀνατρέπει τήν ἰσορροπίαν τῆς λειτουργίας τῶν κοινωνιῶν καί προκαλεῖ οἰκονομικάς κρίσεις.

Ἄν καί τό χρῆμα ἐφευρέθη διά τήν καλλιτέραν λειτουργικότητα τῶν ἀνθρωπίνων συναλλαγῶν, ἡ φιλοχρηματία ὁδηγεῖ εἰς κατάχρησίν του μέ ἀποτέλεσμα κρίσεις, πόνον καί ἀδικίαν. Καί ἀντί νά καλλιεργῆται τό ἦθος καί ἡ ἀρετή, μελετῶνται μέθοδοι κερδοσκοπίας καί ἐκμεταλλεύσεως τοῦ ἄλλου, τοῦ συνανθρώπου, διά ποικίλων ἐφευρημάτων ἀδικίας".

Σε άλλο σημείο της ομιλίας του ο Πατριάρχης επεσήμανε πως "Οἰκία μας καί στενόν περιβάλλον μας ἔγινε πλέον ὁλόκληρος ὁ πλανήτης μας. Δέν δυνάμεθα νά ἐνδιαφερώμεθα μόνον διά τό περιβάλλον μιᾶς χώρας ἤ μιᾶς περιοχῆς ἤ τῆς αὐλῆς μας

Αὐλή μας καί κῆπος μας εἶναι πλέον ὅλη ἡ γῆ καί ἀκόμη περισσότερον καί ἡ περιβάλλουσα τήν γῆν ἀτμόσφαιρα καί στρατόσφαιρα καί ἡ πέριξ τῆς γῆς ζώνη, μέχρι τῆς ὁποίας ἠμποροῦν νά ἐπεκταθοῦν αἱ ἐπεμβάσεις τοῦ ἀνθρώπου, μέ τούς τεχνητούς δορυφόρους καί τά διαστημόπλοια.

Πρέπει νά ἀγαπήσωμεν τήν ὡραιότητα καί τήν ἰσορροπίαν τοῦ πλανητικοῦ μας συστήματος, ὅλων τῶν χωρῶν καί τῶν θαλασσῶν τῆς γῆς, τῶν βουνῶν καί τῶν ποταμῶν.

Ὄχι βεβαίως μόνον τήν φύσιν, ἀλλά πρωτίστως ἑαυτούς, τόν ἄνθρωπον «πάσης φυλῆς καί γλώσσης», καί νά εἴμεθα ἀλληλέγγυοι πρός αὐτόν.

Τότε μόνον θά ὑπηρετήσωμεν ἐν ἁρμονίᾳ αὐτήν ταύτην τήν ζωήν, τόν «πολιτισμόν τοῦ ἀγροῦ» τοῦ Θεοῦ.

Κατά τήν ἡμετέραν ταπεινήν γνώμην καί ἐμπειρικήν ἀποτίμησιν, τοῦτο εἶναι τό ἀληθές νόημα καί περιεχόμενον τῆς οἰκολογίας.

Πρέπει ὁ ἐσωτερικός μας κόσμος νά ἀγαπήσῃ τό ὡραῖον καί τό ὑγιές, τόν «κάλλει ὡραῖον παρά πάντας βροτούς» Κύριον, καί νά ἐνθυμῆται συνεχῶς τήν ἐντολήν Του πρός τούς πρωτοπλάστους, νά ἐργάζωνται καί νά φυλάσσουν τόν ἐπί γῆς παράδεισον. Πρέπει, ἐπί τέλους, νά ἀποκτήσωμεν τό ἀπαραίτητον συλλογικόν πνεῦμα εὐθύνης καί συνεργασίας.

Ἡ μέριμνα διά τήν διάσωσιν τοῦ περιβάλλοντος πρέπει νά μᾶς ἑνώνῃ, μακράν προσωπικῶν ὑλοφρόνων σκοπιμοτήτων καί φιλοδοξιῶν, διότι διαφορετικά, ἐντός μιᾶς μολυσμένης ἀτμοσφαίρας, μιᾶς νεκρωμένης θαλάσσης, μιᾶς διαβρωμένης ξηρᾶς, μιᾶς ὑπερθερμαινομένης γῆς, ἑνός δικτύου ρυπαρῶν ὑδάτων, θά θρηνήσωμεν ὅλοι τόν θανατόν μας.

Ἀπό τῆς ἀπόψεως αὐτῆς, ἡ Ἁγία Ὀρθόδοξος Ἐκκλησία μας, καί δή τό Οἰκουμενικόν Πατριαρχεῖον, καί ἡ ἡμετέρα Μετριότης προσωπικῶς ἐκρίναμεν ὅτι ἔχομεν καθῆκον, ἐν τῇ σωτηριώδει ἀποστολῇ καί διακονίᾳ τῆς Μητρός Ἐκκλησίας τῆς Κωνσταντινουπόλεως, νά εὐαισθητοποιήσωμεν τήν ἀνθρωπότητα διά τόν κίνδυνον τοῦ ἀνεπανορθώτου κακοῦ, τό ὁποῖον ἐπέρχεται ἀπό τάς ἰδικάς μας πράξεις καί τήν ἰδιοτέλειάν μας".

Ολοκληρώνοντας την ομιλία του ο Πατριάρχης συνεχάρη και ευχαρίστησε τους διοργανωτές και τους καλλιτέχνες της συναυλίας για την πρωτοβουλία αυτή και έκλεισε με την παράγραφο για το περιβάλλον από την πρόσφατη κοινή δήλωση που υπέγραψαν στα Ιεροσόλυμα με τον Πάπα Φραγκίσκο.

Αμέσως μετά πραγματοποιήθηκε μουσική εκδήλωση με τον διεθνούς φήμης Έλληνα τενόρο Μάριο Φραγκούλη και σολίστ στο πιάνο τον διάσημο Αμερικανό μουσικό Eugene Kohn.

Δημοφιλή ιταλικά και ελληνικά τραγούδια αποτέλεσαν το κύριο μέρος της συναυλίας. Ο Μάριος Φραγκούλης ερμήνευσε ιταλικές καντσονέτες των μετρ του είδους Francesco Paolo Tosti και Salvatore Cardillo.

Στο πρόγραμμα της συναυλίας παρουσιάστηκαν αποσπάσματα από τα έργα «Άξιον Εστί» και «Επιφάνεια Αβέρωφ» του Μίκη Θεοδωράκη, «Η Λειτουργία του Ορφέα» και «Ερωτόκριτος» του Γιάννη Μαρκόπουλου, «Ο Μεγάλος Ερωτικός» και «Όρνιθες» του Μάνου Χατζιδάκι, αποτίοντας έτσι φόρο τιμής στους μεγάλους Έλληνες ποιητές Οδυσσέα Ελύτη, Γιώργο Σεφέρη, Διονύσιο Σολομό, Βιτσέντζο Κορνάρο, Νίκο Γκάτσο.